Co na Wielkanoc może zjeść niemowlę i małe dziecko?
Święta, niezależnie, czy jest to Wielkanoc czy Boże Narodzenie, kojarzą się z rodzinnym biesiadowaniem oraz rozmowami na przeróżne tematy. Praktycznie zawsze jakaś część dyskusji zmierza w stronę tego, co znajduje się na stole i nie daj Boże siedzi przy nim kobieta karmiąca piersią lub niemowlę w trakcie rozszerzania diety… wtedy zaczyna robić się ciekawie. Niemal każdy członek rodziny staje się wówczas ekspertem w dziedzinie dietetyki i wie dokładnie, co może i ile powinno zjeść dziecko, aby czuło się dobrze. Nie mówię, że takie rozmowy muszą być od razu spisane na stratę, czasami można wyciągnąć z nich wiele pozytywnych wniosków. Istnieje jednak duże prawdopodobieństwo, że podczas wielkanocnego śniadania otrzymasz radę „na wagę złota”, którą możesz sprostować lub dla własnego spokoju przemilczeć, mając świadomość, że doskonale wiesz, co dla Twojego dziecka jest najlepsze.
A co tak na serio może zjeść dziecko z wielkanocnego stołu?
Oczywiście jajka
I jeśli Twoje dziecko jeszcze nie miało okazji ich spróbować, to wbrew informacji, na którą możesz trafić śledząc różne artykuły w sieci, absolutnie nie musisz proponować najpierw żółtka, a dopiero po jakimś czasie białka. Niemowlę może poznać smak całego jaja od początku rozszerzania diety i nie ma potrzeby rozdzielania tego produktu na dwa różne składniki.
W kontekście jaj i diety niemowlaka są dwie bardziej istotne rzeczy, o których warto pamiętać.
Po pierwsze: nie należy ich myć! Takie postępowanie przyczynia się do usunięcia naturalnej powłoki ochronnej, która pokrywa skorupki. Warstwa zabezpiecza przed migracją bakterii do wnętrza jaja. Ponadto myjąc jajka możesz rozpryskać to, co znajduje się na ich powierzchni (czyli np. bakterie), po kuchennym blacie i sprzęcie [1].
Po drugie, jeśli zdecydujesz się podać dziecku jajko to pamiętaj, że zawsze powinno być ono dobrze ugotowane, tak żeby zarówno białko, jak i żółtko były całkowicie ścięte. To, że jajko na miękko będzie bardziej odpowiednie dla malucha, ponieważ jest łatwostrawne i dostarczy większej ilości witamin i składników mineralnych, to kolejny mit. Uwierz, zakażenie bakteriami z rodziny Salmonella może być dla Twojego dziecka o wiele gorsze niż niewielkie straty składników mineralnych i witamin, które powoduje obróbka termiczna.
Jajka możesz zaproponować na różne sposoby, np. ugotowane na twardo i pokrojone w ćwiartki, faszerowane czy w formie pasty.
Majonez
W przypadku tego produktu możesz spotkać się z komentarzem: „domowy majonez będzie lepszy dla niemowlaka”, bo „przecież nie jest przetworzony, jest zdrowszy i smaczniejszy, więc czemu i dziecko nie powinno go skosztować?”. Hmm, przypomnę Ci główne składniki, które wchodzą w skład tego specyfiku:
- Musztarda
- Oliwa
- I jajko… surowe
No właśnie – podawanie surowych jaj maluchowi do 5 roku życia jest niebezpieczne i nie powinno się tego robić.
Skoro domowy nie, to może warto podać ten z marketu? Majonezy, które znajdują się na półkach w sklepach spożywczych są produkowane z jaj poddanych procesowi pasteryzacji. Więc pod tym względem wydają się one bardziej odpowiednie dla dziecka. Jednak, czy jest to konieczne i czy warto? Wczytując się dokładnie w etykietę majonezu, wśród nich cukier i sól, których w diecie niemowlaka powinniśmy unikać, przynajmniej do ukończenia 1. roku życia. Zatem spośród tych wszystkich produktów, które leżą na wielkanocnym stole, majonez (niezależnie czy został kupiony w sklepie, czy zrobiony w domu) nie będzie najlepszym wyborem. Zamiast niego możesz zaproponować lub dodać do sałatki jogurt naturalny lub śmietanę.
A żurku można?
Ano można, ale… porcja dla malucha, który dopiero rozpoczął rozszerzanie diety i nie ukończył pierwszego roku, nie powinna uwzględniać dodatku soli. Zasadniczo wystarczy, że odlejesz niewielką porcję zupy dla niemowlaka przed jej posoleniem. W diecie starszych dzieci, po 1. urodzinach, dopuszcza się sporadyczne spożywanie potraw z niewielkim dodatkiem soli.
Przygotowując żurek zwróć uwagę na skład zakwasu, szczególnie jeśli nie robicie go samodzielnie. Odpowiedni produkt będzie się składał głównie z mąki, wody, czosnku i dodatku przypraw (liść laurowy, ziele angielskie). Unikajcie specyfików z solą i dodatkami do żywności np. glutaminianem sodu.
Wędliny, kiełbasy, pasztety, czyli mięsne rarytaski
Niestety proponowanie tego typu gotowych produktów, szczególnie najmłodszym dzieciom, nie jest dobrym pomysłem. Ich skład często nie jest najlepszy – zawierają sól, sporo dodatków do żywności (np. azotyn sodu) oraz są wykonywane z kiepskiej jakości i małej ilości mięsa
Jest jednak na to bardzo dobry sposób – możesz przygotować te produkty samodzielnie. Dobrą alternatywą dla wędlin będzie przepyszna domowa szynka wykonana z dobrej jakości mięsa, obficie doprawiona różnymi przyprawami (z wyjątkiem soli). Przykładem może być wędlina przygotowana np. z piersi indyka lub kurczaka z dodatkiem czosnku, mielonej papryki i ziół prowansalskiej, na którą przepis znajdziesz w naszej książce [KLIK!]. W internecie nie brakuje również przepisów na domowy pasztet mięsny, warzywny oraz kiełbaski, które będą bezpieczne dla dziecka i mogą zasmakować też dorosłym. Przygotowując samemu wyroby mięsne, zwróć uwagę na to, żeby mięso w środku było dokładnie wypieczone.
A może rzeżucha?
Świeża rzeżucha oraz inne kiełki podane na surowo, wbrew pozorom nie będą dobrym wyborem dla dziecka. Do kiełkowania nasion potrzebne są wilgotne i ciepłe warunki, w których świetnie rozwijają się bakterie (np. Salmonella, Listeria, E.coli). Aby uniknąć zatrucia pokarmowego, z którym organizm dziecka może sobie nie poradzić na tyle dobrze, jak organizm człowieka dorosłego, nie należy podawać tych produktów w postaci surowej do ukończenia 5 roku życia [2].
Słodycze – czyli mazurek, babka i czekoladowe jajeczka?
Cukier oraz inne słodzidła (np. miód), tak jak sól, są produktami zakazanymi w diecie przynajmniej do ukończenia 1. roku życia. Także odradzam proponowanie kawałka słodkiego mazurka niemowlakowi. Oczywiście, jeśli masz czas i chęci możesz przygotować wersję wypieku dla dziecka – bez słodzenia, ale nie jest to konieczne. Dlaczego? Ponieważ istnieje bardzo duża szansa, że jeśli nie zaproponujesz swojej córce lub synowi tych smakołyków, to nawet nie zwróci na nie uwagi. Zamiast nich możesz podać inny produkt z wielkanocnego stołu np. ugotowane jajko z kawałkami warzyw, które też tam pewnie będą.
W kontekście słodyczy pewnie rodzi się jeszcze pytanie: kiedy jest odpowiedni moment na ich wprowadzenie do diety? Święta mogą wydawać się dobrą okazją, ale takiego momentu zwyczajnie nie ma. Słodki smak jest przez niemowlaka bardzo dobrze znany. Przecież mleko, które pije na co dzień, też jest słodkie. Zatem nie ma potrzeby tworzenia specjalnych warunków do poznania słodyczy. Istnieje duża szansa, że ktoś z rodziny będzie chciał poczęstować Twoje dziecko słodyczami, bo przecież „Jak to? Wielkanoc bez czekoladowego króliczka? Chcesz żeby dziecko było smutne?”. Nie, dziecko potrafi być szczęśliwe bez słodkiego, a zamiast tego wystarczy poświęcić mu chwilę czasu np. na wspólną zabawę.
A co w momencie, gdy dziecko dorwie kawałek babki? Raczej nic już z tym nie zrobisz i warto pozwolić zadecydować dziecku o tym, jak potoczą się dalsze losy wielkanocnego wypieku. Być może tylko go poliże, zmiażdży w dłoniach i zaciekawi się innym produktem, który będzie znajdował się w zasięgu wzroku.
W ramach podsumowania produkty, po które dziecko bez problemu może sięgnąć podczas wielkanocnego śniadania to:
- Jajka na twardo;
- Warzywa i owoce;
- Pieczywo – o dobrym i krótkim składzie, bez zbędnych dodatków;
- Domowe wędliny, kiełbaski, pasztety przygotowane z wysokiej jakości surowców, najlepiej bez dodatku soli;
- Żurek bez dodatku soli;
- Domowe wypieki bez dodatku cukru.
A na co uważać?
- Surowe produkty: jaja, mięso, niepasteryzowany nabiał i kiełki;
- Grzyby leśne i potrawy z nimi;
- Produkty z dużą ilością soli i dodatków do żywności: wędliny, kiełbaski, parówki i pasztety;
- Potrawy ciężkostrawne i mocno smażone;
- Dania z miodem;
- Słodycze.
Dziecku, które ukończyło już rok, jeśli jest taka konieczność, możesz zaproponować potrawy z niewielkim dodatkiem soli lub cukru.
Smacznej Wielkiejnocy!
Powyższy artykuł stworzyła dla Was Daria Matyjak, współautorka książki „Rozszerzanie diety niemowląt„.
„Pani Od Snu”. Psycholożka, terapeutka poznawczo-behawioralna bezsenności (CBT-I), pedagożka, promotorka karmienia piersią i doula. Mówczyni i trenerka (pracowała jako ekspertka od snu m.in. z Google, ING, GlobalLogic, Agorą i Treflem), prelegentka TEDx. Certyfikowana specjalistka medycyny stylu życia – IBLM Diplomate – pierwsza w Polsce psycholożka z tym tytułem. Wspiera dorosłych i dzieci doświadczające problemów ze snem.
Więcej o Magdalenie TUTAJ.