Książka “Czwarty trymestr” od kulis

Książka “Czwarty trymestr” od kulis

utworzone przez | Ciąża, Dziecko, Maluch, Moim zdaniem, Połóg, Rodzice, Sen, Zdrowie

Dziś specjalny dzień – dzień, w którym rozpoczynam przedsprzedaż długo wyczekiwanej mojej pierwszej własnej książki “Czwarty trymestr. Pierwsze 12 tygodni życia z niemowlakiem”. Chciałabym podzielić się z Tobą jej fragmentami oraz kulisami jej powstawania:

Czekając na dziecko, przeczytałam absolutnie wszystkie dostępne na rynku książki o ciąży i porodzie. Zaglądałam regularnie na kolejne fora dyskusyjne dla mam i blogi parentingowe. Miałam już skończone studia psychologiczne i pedagogiczne oraz kilka lat doświadczenia zawodowego. Wydawało mi się, że jestem idealnie przygotowana na to, co mnie czeka. I miałam rację. Wydawało mi się.

Wiedziałam, że noworodki płaczą i lubią być blisko rodziców. Zdawałam sobie sprawę z istnienia zjawiska baby blues. Ze szkoły rodzenia znałam cały przebieg połogu. 

Mimo wszystko pierwsze trzy miesiące po porodzie mocno mnie zaskoczyły.

Doświadczyłam wielu zjawisk, o których nikt mi nie powiedział i o których nigdzie nie przeczytałam. Dziwiłam się, jak to możliwe, że tak dobrze wiedziałam, co się dzieje z moją córką, gdy byłam jeszcze w ciąży, a tak niewiele znajduję rzetelnych informacji o tym, co przeżywa, będąc już po drugiej stronie brzucha. Czytałam i szkoliłam się. Mozolnie poszerzałam swoją wiedzę o śnie, karmieniu oraz rozwoju niemowląt i dzieliłam się nią na blogu Wymagajace.pl.

Postanowiłam napisać tę książkę dla siebie sprzed kilku lat. Dla innych kobiet, które oczekują narodzin dziecka albo, szukając swojej drogi w chaosie tych pierwszych tygodni życia z niemowlakiem, potrzebują prostego poradnika z odpowiedziami na nurtujące je wątpliwości. [fragment książki Czwarty trymestr]

 

Zza kulis powstawania “Czwartego trymestru”

Jestem jedyną autorką Czwartego trymestru (nie licząc miniramek z poradami od Ekspertów – aż 12 osób), ale… Tekst przeczytała i poprawiała profesjonalna redaktorka Irma Iwaszko, pracująca na co dzień z topowymi pisarzami i pisarkami w Polsce m.in. z Katarzyną Bondą. Później swoje uwagi zostawiły wszystkie dziewczyny z mojego zespołu – dziewięć osób. Korekty dokonała Katarzyna Guillon. Nad składem pracowały dwie osoby, w drukarni kolejne dwie. Do tego specjalista od landing page, rozmowy w sprawie matronatów, ustalenia z magazynem, przypinki, Karmiuszka, body, metki, grafiki, konsultacje merytoryczne… Nad książką i zestawami prezentowymi pracowało aż 41 osób!

Ile czasu zajęły mi prace nad książką? Zdecydowanie więcej niż planowałam. Kiedy była już niemal gotowa, inne projekty, pilne sprawy, zdrowie, awarie i życie sprawiły, że odłożyłam ją na ponad rok (tak, lockdown mi nie pomógł). Od kiedy tekst był prawie całkiem zredagowany, minęło już pięć miesięcy, a ja nadal czekam na papierowy egzemplarz książki. Można ją kupić już teraz, ale zostanie wydrukowana na początku grudnia. 

Wielokrotnie czytałam, że mamom brakuje informacji o tym jak połóg, początki macierzyństwa, sen dziecka czy karmienie wyglądają naprawdę. Niewiedza rodzi lęk, niepokój i presję. I z tą myślą pisałam Czwarty trymestr. W książce znajdziesz rozdział o połogu, karmieniu, płaczu i kolce oraz o śnie niemowląt. Napisałam jak jest naprawdę, bez lukru, z konkretami potwierdzonymi badaniami naukowymi.

Zanim się tym wszystkim nie zajęłam, wydawało mi się, że po prostu napiszę książkę, a później wyślę ją do drukarni I TYLE. W praktyce: cały projekt to na ten moment ponad 500 e-maili – ustalanie szczegółów, pytania i odpowiedzi, kwestie organizacyjne. Pomysłów na tzw. layout, czyli na to, jak książka ma wyglądać w środku, było osiem. Przeszłyśmy przez cztery różne napisy na body i pięć pomysłów na projekt przypinek. Gładko poszło chyba tylko z ilustracjami, okładką i Karmiuszką. Gdy rodzi się książka, jest trochę jak przy urodzinach dziecka – niektóre rzeczy idą zgodnie z planem, a z niektórymi jest ciągle pod górkę mimo przygotowania.

Zaskoczyła mnie liczba decyzji, które musiałam podjąć w krótkim czasie, na przykład: na jakim papierze drukujemy i w jakim formacie? Jaka folia na okładkę, jaki kolor tasiemki? Pakujemy w folię czy kartony? Body z bawełny czy bambusa? Metka przy karczku czy boku? Z satyny czy bawełny? AAAA! Pisanie było łatwiejsze 🙂

Oczywiście, nie ustrzegłam się problemów i pomyłek. Metki do bodziaków zostały wysłane na zły adres. Pierwsza próbna przypinka została wykonana w niewłaściwym metalu, a zabrakło czasu na kolejną próbę, do składu został przesłany zły plik… Tak czy inaczej, błędy już naprawione i z ogromną satysfakcją zapraszam Cię do zakupu jedynej takiej książki – mojej książki o pierwszych 12 tygodniach życia z małym dzieckiem – oraz limitowanych zestawów prezentowych z książką:

 

Szukasz wsparcia i wiedzy, które zapewnią Ci spokojny start w macierzyństwo? Zamów "Czwarty trymestr"!

 

Pobierz spis treści i pierwszy rozdział książki Czwarty trymestr poniżej:

Podcięcie wędzidełka – jak się je robi?

Podcięcie wędzidełka – jak się je robi?

utworzone przez | Dziecko, Karmienie, Klub, Maluch, Parentflix, Zdrowie

 

Jak wygląda podcięcie wędzidełka języka? Czy lepiej wykonać je metodą laserową czy tradycyjną? Co ze znieczuleniem? Czy do zabiegu trzeba się przygotować? 

Odpowiedzi na te pytania udzielił mi człowiek, który na temacie zna się jak mało kto: mgr Mateusz Borys – neurologopeda i terapeuta miofunkcyjny, ekspert Parentflixa. Poniższy tekst jest podsumowaniem fragmentu wywiadu, którego mi udzielił przy okazji drugiego otwarcia klubu. 

 

Przed zabiegiem – jak się przygotować?

Zanim wędzidełko zostanie podcięte, od 1–3 tygodni przed zabiegiem, warto udać się do neurologopedy, logopedy wczesnej interwencji lub do mioterapeuty, który poinstruuje, w jaki sposób należy stymulować język dziecka. W praktyce są to identyczne ćwiczenia jak te, które zaleca się wykonywać po zabiegu, choć warunki w jamie ustnej dziecka będą oczywiście inne. Dlaczego warto zacząć wcześniej? Dziecko nauczy się nowych ruchów, zapisując je w pamięci motorycznej. Dzięki temu po zabiegu będzie mniej zaskoczone i łatwiej podda się stymulacji. Jednocześnie rodzic będzie już przeszkolony – praca po przecięciu wędzidełka będzie mniej stresująca. 

 

Laser czy nielaser – oto jest pytanie! 

Na rodzicielskich grupach trwa zaciekła dyskusja. Jedni twardo bronią tradycyjnych metod, przeklinając wszelkie nowinki, inni ufają wyłącznie technikom laserowym. A co o tym myślą logopedzi? No cóż, ich zdania także są podzielone, choć opinie są znacznie mniej radykalne. 

Zacznijmy od tego, że nożyk i nożyczki chirurgiczne wciąż cieszą się większą popularnością wśród specjalistów przecinających wędzidełka języka. Część środowiska logopedycznego obdarza doświadczonych chirurgów laserowych zaufaniem. Sceptycy zwracają uwagę na fakt, że w przypadku nieudanego zabiegu, rana – pod wpływem ciepła generowanego przez laser – goi się zbyt szybko. To z kolei, przy braku stymulacji, może prowadzić do powstania zrostu.

 

Uwaga na zrosty!

Jeśli pojawi się zrost, zwykle trzeba powtórzyć zabieg. Kiedy? Chirurdzy zalecają odczekać od miesiąca do dwóch, aby dać tkankom czas na pełne zagojenie. Z kolei logopedzi ponaglają: ruchomość języka może stać się jeszcze bardziej ograniczona niż przed zabiegiem, a tym samym karmienie może okazać się jeszcze trudniejsze. Cóź… najlepiej jeśli decyzję o terminie podejmie cały zespół specjalistów. 

Niezwykle ważne jest informowanie rodziców o istotności stymulacji po zabiegu. To przede wszystkim ona chroni przed zrostami. Ryzyko pojawienia się zrostów jest szczególnie wysokie u dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym, mniej manipulujących językiem niż ich rówieśnicy. 

 

Znieczulenie miejscowe czy ogólne?

Krążą różne opowieści. Słyszałam już o wędzidełkach przecinanych bez jakiegokolwiek znieczulenia, zabiegach w znieczuleniu ogólnym (gdy dziecko jest „uśpione”) i miejscowym. Jaka jest standardowa procedura i czy są od niej wyjątki?

W większości przypadków, bez względu na wiek pacjenta, stosuje się znieczulenie miejscowe. Znieczulenie ogólne będzie zarezerwowane dla szczególnie trudnych przypadków, u dzieci z większymi problemami, np. z poważnymi urazami okołoporodowymi. Może się jednak zdarzyć, że jeśli dziecko ma umówiony inny zabieg, wymagający znieczulenia ogólnego (np. wycięcie migdałka lub większa interwencja stomatologiczne), lekarz zasugeruje podcięcie wędzidełka „przy okazji”. 

 

Parentletter – newsletter dla świadomych rodziców. Zapisz się na listę i otrzymuj pełne wsparcia treści.

Czy moje dziecko się najada?

Czy moje dziecko się najada?

utworzone przez | Dziecko, Karmienie, Klub, Maluch, Niemowlę, Parentflix, Zdrowie

 

Dzisiejszym postem przedstawiam Wam Magdalenę Wilk, czyli nową ekspertkę mojego klubu dla rodziców Parentflix. Lek. Magdalena Wilk – zawodowo pracuje z noworodkami i wcześniakami. Jest lekarką w trakcie rezydentury z neonatologii, a także absolwentką kursu „Problemy w laktacji”. Zajmuje się doradztwem laktacyjnym. Z miłości do maluchów, na 6. roku studiów ukończyła kurs na doradcę chustonoszenia i w ten sposób wspierała rodziców w tych trudnych początkach. Aby ułatwić mamom start z maluchem, współtworzyła również e-booka „Początek mlecznej drogi. Poradnik karmienia piersią”. Prywatnie jest mamą dwóch maluchów, dlatego nie obce są jej rodzicielskie rozterki i brak pewności co do swoich „mamowych” kompetencji. 

MAGDALENA JEST JEDNĄ Z EKSPERTEK MOJEGO KLUBU ONLINE DLA RODZICÓW PARENTFLIX.

Czym Magdalena zajmuje się w klubie? W Parentflixie przeprowadza przez trudne początki rodzicielstwa i rozwiewa wątpliwości co do prawidłowego rozwoju noworodka. Wspiera, jeśli zdecydowałaś się karmić piersią i rozprawia się z wciąż krążącymi w tym temacie mitami.

* * *

Wskaźniki skutecznego karmienia – czy moje dziecko się najada?

Wśród mam, które zdecydowały się na karmienie dziecka piersią, bardzo często występuje obawa, czy ich dziecko jest najedzone i czy zjada odpowiednią ilość mleka (tutaj – w przeciwieństwie do butelki – nie mamy możliwości kontroli, jaką porcję dziecko pobiera). Niestety mity, wciąż często krążące wokół karmienia piersią, oraz brak wsparcia otoczenia nie ułatwiają tego procesu. Dlatego też warto uzbroić się w wiedzę, która pozwoli chociaż wstępnie ocenić, czy maluch się najada. 

 
Liczba karmień

To, co mama jest w stanie sama zweryfikować, to na pewno liczba karmień. Dlatego na początku warto je liczyć i sprawdzać, ile czasu – mniej więcej – trwają (warto tu skorzystać z pomocnych aplikacji). Średnio noworodek powinien być karmiony 8–12 w ciągu doby, ale trzeba też pamiętać, że nie są to zupełnie sztywne ramy. Są dzieci, które jedzą 7 i takie, które jedzą 14 razy w ciągu doby – i jedne, i drugie mogą tak samo dobrze się rozwijać i przybierać na wadze. Co najmniej 1-2 z tych karmień powinny odbywać się w nocy. Starszy maluch, który prawidłowo zwiększa masę ciała, może przesypiać całą noc. 

 
Jak długo trwa i jak wygląda prawidłowe ssanie?

U noworodka karmienie może trwać nawet 30–40 minut, ale raczej nie powinno być krótsze niż 10 minut. Starsze niemowlęta są w stanie pobrać znacznie większą ilość pokarmu niż noworodek, nawet w kilka minut. Dodatkowo, im młodsze dziecko, tym więcej czasu spędza przy piersi na ssaniu nieodżywczym, przez co świeżo upieczone mamy mogą spędzać z dzieckiem przy piersi całe dnie.  Zazwyczaj przez pierwsze 1, 2 minuty możemy obserwować szybkie ruchy ssące, po których pojawia się wypływ mleka. Wtedy rytm ssania się zmienia, widzimy 1–3 zassań i słyszymy charakterystyczne „k-k-k…” świadczące o przełykaniu. Maluch swoimi ustami powinien szczelnie obejmować brodawkę z większą częścią otoczki. Pokarm nie powinien wypływać kącikiem ust i nie powinniśmy słyszeć cmokania, które może świadczyć o rozszczelnieniu chwytu. Usta powinny być szeroko otwarte, wargi wywinięte. Powinno być widać pracę całej żuchwy.  Początkowo, kiedy mama i maluch dopiero uczą się, jak prawidłowo i efektywnie się karmić, brodawki mogą być bolesne. Mówimy wtedy o fizjologicznej bolesności brodawek, która może dotyczyć nawet 90% karmiących. Największe nasilenie bólu przypada zazwyczaj między 3. a 7. dobą po porodzie. Ból ten jest dość charakterystyczny – największy na początku karmienia i stopniowo zmniejszający się w jego trakcie. Niestety u niektórych kobiet może trwać nawet do 6 tygodni, jednak docelowo karmienie powinno być bezbolesne.

 
Prawidłowy mechanizm ssania i pobierania pokarmu jest kluczowy dla przebiegu laktacji.

Jeśli występuje u Ciebie jakakolwiek trudność z karmieniem piersią (np. dziecko wypuszcza brodawkę, kąsa, denerwuje się, brodawki są poranione/spłaszczone, nie słychać aktywnego/rytmicznego przełykania), warto udać się do specjalisty, który oceni budowę i funkcję jamy ustnej, odruchy i efektywność ssania, a także napięcie mięśniowe. Takim specjalistą jest doradca laktacyjny, który ewentualnie pokieruje Cię dalej – jeśli sytuacja będzie tego wymagała.

 
Zawartość pieluszki

Kolejną rzeczą, którą oceniamy i liczymy, jest liczba mokrych pieluszek, których – w zależności od doby życia – powinno być:

  • 3–5 między 3. a 5. dobą,
  • 4–6 między 3. a 7. dobą,
  • 6–8 od 8. doby do 6. tygodnia życia,
  • 5–6 od 6. tygodnia życia.

Czasem u noworodków pojawia się problem z oceną ilości oddawanego moczu, ponieważ początkowo są one niewielkie i trudno dostrzegalne. U 5% noworodków w pierwszych 2 dobach możemy mieć do czynienia z fizjologiczną anurią (bezmoczem), dlatego wskaźnik ten najlepiej sprawdzać od 3. doby.  Znacznie łatwiej, z oczywistych powodów, jest z oceną stolca. Do 6. tygodnia powinno być ich co najmniej 3–4 dziennie, choć często jest ich znacznie więcej i pojawiają się nawet po każdym karmieniu. Po tym okresie może być wciąż kilka brudnych pieluch dziennie, ale może też pojawiać się 1 co kilka dni. Dopóki nie obserwujemy u dziecka wzmożonego niepokoju, dyskomfortu z tego powodu, uznajemy to za wariant normy.

 
Siatki centylowe

Bardzo ważne jest też to, jak nasz maluch przybiera i zachowuje się na siatkach centylowych autorstwa WHO (można się wspomóc choćby siatkami na tej stronie lub w aplikacji Child Growth, które są łatwiejsze dla rodzica w interpretacji, gdyż podają, w którym centylu znajduje się dziecko, a nie odchylenia standardowe, które znajdziemy w książeczkach zdrowia).  Dzieci po porodach siłami natury zazwyczaj notują ok. 6-procentowy spadek masy ciała w 3. dobie, a urodzone przez cięcie cesarskie często trochę większy – sięgający 7%. Wyższy ubytek masy ciała powinien być wskazaniem do kontroli aktu karmienia i oceny mamy oraz noworodka. Średnio w 7. dobie następuje powrót do masy urodzeniowej, ale dajemy dziecku czas do jej odzyskania do 14. doby.  Przyrosty masy ciała kształtują się u dzieci różnie w zależności od masy urodzeniowej (większe dzieci zazwyczaj przybierają szybciej niż te z niższą masą urodzeniową), płci (chłopcy raczej szybciej niż dziewczynki). 

  • W pierwszych 3 miesiącach życia średnio mówimy o przyrostach rzędu 30 g na dobę, a największy przyrost obserwujemy między 14. a 28. dobą – mogą to być wartości 40–50 g dziennie. 
  • Między 3. a 6. miesiącem życia dążymy do przyrostów ok. 18 g na dobę. 
  • Między 6. a 9. miesiącem będzie to ok.13 g na dobę. 
  • Między 9. a 12. miesiącem dzieci przybierają ok. 9 g na dobę. 

Średnio niemowlęta podwajają swoją wagę między 3. a 4. miesiącem życia, a na roczek ważą trzykrotnie więcej niż po urodzeniu. Noworodek, w ciągu kilku dni od wyjścia ze szpitala, powinien być obejrzany przez położną i pediatrę. Jego waga powinna być skontrolowana i naniesioną na siatki centylowe tak, żeby rodzice i lekarze mogli się nimi wspomagać, oceniając rozwój malucha.

Inne oznaki efektywnego karmienia

Pomocny w ocenie, przynajmniej w pierwszych tygodniach, może być też stan piersi mamy, które są pełne, „ciężkie” przed karmieniem, a luźniejsze – po. Także spokojny, zrelaksowany po karmieniu maluch może podpowiadać, że jego brzuszek jest już pełny.  Jeśli mama ma jakieś wątpliwości, co do prawidłowego przystawiania, warto skonsultować się jak najwcześniej ze specjalistą, gdyż początkiem karmienia „programujemy” laktację na dalszy okres karmienia i zwiększamy szansę na powodzenie mlecznej drogi.  

 

Parentletter – newsletter dla świadomych rodziców. Zapisz się na listę i otrzymuj pełne wsparcia treści.

Musy w tubkach – tak czy nie?

Musy w tubkach – tak czy nie?

utworzone przez | Dziecko, Karmienie, Klub, Maluch, Parentflix, Rozszerzanie diety, Zdrowie

 

Musy w tubkach stały się bardzo popularną formą przekąski. Po części jest to zrozumiałe – mają przecież parę niekwestionowanych zalet. Przede wszystkim są praktyczne: w podróży, na placu zabaw (gdy rączki nie są zbyt czyste) i wszędzie tam, gdzie zależy nam na szybkiej, niebrudzącej przekąsce, którą nasz maluch chętnie zje.

Problem w tym, że do tej wygody łatwo się przyzwyczaić – i dziecku, i rodzicowi. Z czasem okazuje się, że stopniowo tubki całkowicie zastąpiły owoce w diecie dziecka. To z kolei jest bardzo niekorzystne dla rozwoju aparatu artykulacyjnego. 

Także poza środowiskiem logopedycznym musy nie mają dobrej sławy. Stomatolodzy ostrzegają, że mogą przyczyniać się one do powstawania próchnicy (zwłaszcza, gdy zastępują mleko w czasie karmień nocnych). Dietetycy zwracają uwagę na ilość cukrów prostych zawartych w musach, a osoby dbające o środowisko – na to, jak nieekologiczne są same tubki.

AUTORKA TEGO ARTYKUŁU, MGR URSZULA PETRYCKA JEST EKSPERTKĄ W MOIM KLUBIE ONLINE DLA RODZICÓW PARENTFLIX.

***

Dlaczego logopeda nie poleca musów?

Zjadanie nieprzetworzonych owoców, często zastępowanych przez musy, to pod wieloma względami świetne ćwiczenie logopedyczne: 

  • odgryzanie, gryzienie, żucie i połykanie warunkują prawidłowy rozwój aparatu artykulacyjnego;
  • zjadanie pokarmów o trudnej konsystencji zapobiega powstawaniu wad zgryzu;
  • samodzielne spożywanie produktów stałych jest świetnym treningiem koordynacji ręka-oko i małej motoryki.

Te wszystkie zalety przepadają w momencie sięgnięcia po półpłynny, łatwy do połknięcia i niewymagający żucia mus. W pewnym sensie jest on bardziej napojem niż przekąską. Czy zatem spożywanie musu z tubki uczy „dorosłego” picia? Niekoniecznie. Wiele dzieci układa sobie rurkę tubki na języku, co utrwala model ssania znany im od urodzenia: maluchy ssą tubkę jak smoczek butelki. Skoro język jest przyciśnięty rurką, nie może się podnieść do podniebienia – dziecko nie wykształca również dojrzałego wzorca połykania. Ponadto, część dzieci w czasie spożywania musu wysuwa język z jamy ustnej. Utrwalenie takiego nawyku może skutkować przeniesieniem go na pole artykulacji i, w rezultacie, zaistnienie zjawiska seplenienia międzyzębowego. 

Wreszcie nadmiar przekąsek w formie musu bywa wstępem do nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Najedzone dziecko nie ma ochoty na przygotowany posiłek, rodzice zaczynają się tym martwić, sięgają po „pewniaki” i powstaje błędne koło. 

Wątpliwości rodziców

Zebrałam pytania, które rodzice często stawiają w kontekście musów z tubki. Poniżej znajdziecie moje odpowiedzi. 

 

Skoro owocami łatwo się zakrztusić, czy nie byłoby bezpieczniej podać dziecku mus z tubki?

Zakrztuszenia to bez wątpienia nieprzyjemny element wprowadzania pokarmów stałych do diety dziecka. Niestety nie da się go wyeliminować, a dojść do wprawy można jedynie dzięki praktyce. Nauka prawidłowego gryzienia i połykania jest inwestycją na lata. 

Nie znaczy to, że nie należy starać się zapobiegać zakrztuszeniom i zadławieniom. Wiele zależy od sposobu podania owocu. Na przykład, paradoksalnie, podanie dziecku całego obranego jabłka do rączek mocno minimalizuje ryzyko wypadku. Dziecko zeskrobie ząbkami malutkie cząstki i je zje. 

 

Co z tubkami z owsianką – czy one są OK?

Bywa, że dziecko po pociągnięciu łyka z takiej tubki, przez chwile żuje jej zawartość i dopiero wtedy przełyka – to rzeczywiście lepsze niż wysysanie samego musu owocowego. Najlepiej będzie jednak nałożyć owsiankę do miseczki, z której dziecko zje ją – z pomocą rodzica lub bez – łyżeczką. W wieku osiemnastu miesięcy dziecko powinno już być w stanie zrobić to samodzielnie, ćwicząc przy okazji choćby pracę warg (aktywnych w kontakcie z łyżeczką). Inwestycja energii w naukę szybko się zwraca. 

 

Czy mogę zatem podać mus owocowy łyżeczką?

To rozwiązanie jest o tyle lepsze, że w odczuciu dziecka mus będzie pokarmem, a nie napojem. Wciąż jednak nie zobaczy owocu w całości. Często nie rozpozna nawet, z jakich owoców przecier jest zrobiony. Wybierając musy – w jakimkolwiek opakowaniu – pozbawiamy dziecko wrażeń sensorycznych, związanych z jedzeniem. Maluch nie może dotknąć owocu, zbadać jego kształtu, sprawdzić czy jest ciężki, śliski, lepki, zimny… Nawet wąchanie może okazać się utrudnione. 

 

Co zrobić, jeśli dziecko nie chce jeść niczego innego niż papki?

Należy powoli i stopniowo zmieniać konsystencje podawanych pokarmów, np. przez dodanie do purée paru ziaren amarantusa ekspandowanego. Jeśli po kilku tygodniach rozszerzania diety nie uda się przejść na inne konsystencje, warto zgłosić się do neurologopedy.

 

Wnioski

Czy zatem musy są szkodliwe i powinny być zabronione w diecie dziecka? Nie musimy być aż tak radykalni. Warto natomiast uzmysłowić sobie, że bliżej im do słodyczy niż do owoców i, w związku z tym, powinny być podawane sporadycznie. 

Skoro musu nie trzeba odgryzać, gryźć ani żuć – nie może on zastąpić owoców, dających dziecku okazję do kształtowania aparatu artykulacyjnego. 

Jeżeli zależy Ci na „czystych” przekąskach, możesz zaproponować dziecku pokrojonego w słupki ogórka lub paprykę, kromkę pełnoziarnistego chleba, ugotowany makaron czy nawet – chrupki kukurydziane. Zaletą spożywania tych produktów – w kontekście logopedycznym – będzie ćwiczenie obróbki kęsów pokarmowych, która jest bazą dla prawidłowej artykulacji głosek.

Dzieci, które nie mają problemów z napięciem mięśniowym, artykulacją i samodzielnym jedzeniem pokarmów o różnych konsystencjach, mogą oczywiście od czasu do czasu zjeść mus z tubki. Nie dajmy się zwariować. Tak jak we wszystkim – trzeba zachować umiar i zdrowy rozsądek. 🙂 

 

Parentletter – newsletter dla świadomych rodziców. Zapisz się na listę i otrzymuj pełne wsparcia treści.

Groźny arsen w żywności dla niemowląt

Groźny arsen w żywności dla niemowląt

utworzone przez | Dziecko, Latest Articles, Maluch, Niemowlę, Rozszerzanie diety, Zdrowie

 

Napoje roślinne w diecie niemowląt i małych dzieci są świetnym urozmaiceniem jadłospisu i mogą zastępować mleko na diecie wegańskiej lub eliminującej białka mleka krowiego. Do ukończenia 1 roku życia postaraj się jednak wybierać dla dziecka te produkty, które nie są wzbogacane w wapń oraz nie zastępuj nimi mleka kobiecego lub modyfikowanego. Po roku możesz, a nawet zalecam proponować je w wersji z wapniem. Praktycznie wszystkie rodzaje napojów roślinnych (sojowe, owsiane, migdałowe itp.) będą dla Twojego dziecka bezpiecznym wyborem. Wyjątek stanowi napój ryżowy. Nie jest on zalecany i do ukończenia 5 roku życia dziecka nie powinien pojawiać się w jego diecie i to w żadnej formie – zarówno do picia jak i w postaci dodatku do potraw. Dlaczego?

Winowajcą jest pierwiastek – arsen.

Arsen występuje naturalnie w wodach gruntowych, powietrzu oraz glebie i z tego miejsca przedostaje się do różnych roślin, m.in. zbóż. W przyrodzie występuje w dwóch formach – organicznej oraz nieorganicznej. Wiadome jest, że ta druga forma pierwiastka jest dla człowieka bardziej toksyczna. Został on nawet zakwalifikowany jako czynnik rakotwórczy przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem. Arsen obecny w diecie człowieka przez dłuższy czas, w ilościach nadmiarowych może powodować zwiększenie ryzyka wystąpienia różnych nowotworów, w tym skóry, pęcherza, płuc, nerek, wątroby i prostaty. Żywność i woda są głównymi drogami narażenia na arsen, dlatego szkodliwe działanie dotyczy głównie mieszkańców Chin, czy Bangladeszu, gdzie poziom arsenu w wodzie pitnej jest bardzo wysoki. 

Uwaga, najbardziej narażoną na szkodliwe działanie arsenu grupą ludności są niemowlęta!

W 2014 roku EFSA opublikowała analizę narażenia na spożycie arsenu przez Europejczyków. Ustalono, że ekspozycja na 0,3-8,0 mcg arsenu/kg masy ciała na dobę może zwiększać ryzyko zachorowania na raka płuc lub skóry o 1% (1 na 100 osób). Najlepiej więc, aby dawka arsenu, na którą jesteśmy narażeni była mniejsza od dolnej granicy przedziału. Badanie wykazało, że dorośli są narażeni średnio na 0,09-0,38 mcg arsenu/kg m.c. na dobę, a dzieci na 0,2-1,37 mcg arsenu/kg m.c./dobę.

Ponadto trzeba przyznać, że w diecie niemowląt dość często występują przetwory wyprodukowane z ryżu (np. kleik, kaszki czy wafelki ryżowe). Nierzadko też zapomina się o urozmaiceniu diety i proponuje te produkty dziecku codziennie. Mając na uwadze, że niemowlęta mają dużo mniejszą masę ciała niż osoby dorosłe, można stwierdzić, że ryzyko w tej grupie jest po prostu większe. 

Ryż i przetwory, które z niego powstają są produktami najbardziej zanieczyszczonymi arsenem. Przyczyną tego jest fakt, że ryż akumuluje około 10 razy więcej arsenu niż inne zboża. Zawartość formy nieorganicznej w surowym ryżu może wynosić od 0,1 do 0,4 mg/kg suchej masy. Oczywiście ilość arsenu w produktach może być różna, a zależy ona od odmiany, miejsca uprawy czy metody obróbki. Warto wspomnieć, że kumulacja arsenu dotyczy zarówno upraw konwencjonalnych jak i organicznych – zatem w produktach ekologicznych także będzie on występował. 

Czy to oznacza, że musisz wyeliminować całkowicie ryż i przetwory z diety dziecka?

Odpowiedź brzmi – nie. 

Oczywiście, nie jest zalecane opieranie diety niemowlaka wyłącznie na ryżu i jego przetworach, niemniej jednak jego okazjonalna propozycja, raz na jakiś czas, np. zwyczajnie, jako dodatek do obiadu nie powinna budzić Twojego niepokoju.

Napój ryżowy jest produkowany z ryżu brązowego, który kumuluje największe ilości tego pierwiastka. Z tego właśnie powodu ten zamiennik mleka nie jest dobrym wyborem dla niemowląt. Samego ryżu, jak już wyżej wspomniałam nie trzeba wykluczać z diety, pamiętaj jednak o 4 ważnych zasadach:

  1. Ryż i jego przetwory (płatki, kleiki, kaszki, wafle ryżowe) mogą występować w diecie dziecka jednak nie powinny być jej stałym elementem. Zwróć uwagę na to ile tego typu produktów podajesz dziecku i jak często.
  2. Zadbaj o różnorodność i urozmaicaj dietę. Proponuj dziecku ryż na przemian z innymi zbożami np. kaszą gryczaną czy jaglaną. To samo dotyczy płatków i przetworów – zamiast nich możesz podawać płatki owsiane lub kukurydziane.
  3. Zwróć uwagę na obróbkę termiczną ryżu – jego płukanie i gotowanie w dużej ilości wody (zalecana proporcja to 6:1) efektywnie obniża zawartość arsenu.
  4. Do 5 roku życia dziecka nie podawaj do picia napoju ryżowego. Nie wykorzystuj go również w formie dodatku np. do placuszków lub naleśników.

 

Źródła:

  1. https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2014.3597 
  2. https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-019-07552-2
  3. https://www.espghan.org/knowledge-center/publications/Nutrition/2015_Arsenic_in_Rice

 

Chcesz wiedzieć, w jaki sposób dieta dziecka wpływa na to, jak wyglądają Wasze noce? Sprawdź szkolenie „Żywienie dziecka a sen".